فراتاب- بین الملل: در ظاهر امر، بیانیهی امروز مبنی بر توافق دو حزب اصلی آلمان برای شرایط منجر به ائتلاف بزرگ، مایهی راحتی خیال به نظر میرسد. این کشور شش ماه طولانی منتظر تحقق دولتی کارآمد بوده و حالا بالاخره این دولت محقق شده است. کسانی که از وضعیت موجود حمایت میکنند به هیجان خواهند آمد. آنگلا مرکل همچنان صدراعظم خواهد بود و همچنان به ادارهی امور به همان شیوهی بیسروصدا و کمتوقعی که مردمش یاد گرفتهاند از او انتظار داشته باشند، ادامه خواهد داد.
با این حال، در بررسی دقیقتر، اوضاع شاید طور دیگری به نظر بیاید. مرکل از آخرین دور مذاکرات برای ائتلاف به عنوان شخصیتی که تأثیرش شدیداً کاهش یافته است، بیرون میآید. او مجبور شده بهایی به شدت سنگین به طرفهای گفتگو در حزب چپ میانهی سوسیال دموکراتها (SPD) بپردازد و بعید به نظر میرسد اعضای عادی حزب خود او، دموکرات مسیحیها (CDU)، به این زودی این موضوع را فراموش کنند. اما این مشکل هم در میان است که 460.000 عضو حزب سوسیالدموکرات هنوز باید به توافق برای ائتلاف رأی بدهند و احتمال جدی وجود دارد که آن را تصویب نکنند. آن روزها که مرکل میتوانست چشمانداز سیاسی آلمان را هر طور که میخواست شکل بدهد، گذشته است. حتی اگر او جایگاهش را به عنوان صدراعظم حفظ کند، پایان دوران او از همین حالا در دیدرس است.
مصالحهی بیرمقی که توافق برای ائتلاف در روز چهارشنبه به نمایش گذاشت بازتابدهندهی رأیدهندگانِ در حال تغییر و تضعیفروحیهشده است. حزب خود مرکل در انتخابات سراسری سپتامبر گذشته، برندهی 33 درصد آرا شده بود – 5/8 درصد کمتر از 2013- در حالی که سوسیالدموکراتها تنها 20درصد آرا را جذب کردند. این بدترین آمار این دو حزب بزرگ از زمان جنگ جهانی دوم بود. به هر حال، مشخص بود چه کسی از سرخوردگی رأیدهندگان فایده میبرد؛ حزب راست افراطی آلترناتیو برای آلمان (AfD) که به عنوان سومین حزب بزرگ این انتخابات سربرآورد. 6/12 درصد آرا کافی بود که این حزب کرسیهایی در پارلمان و ریاست به سه کمیسیون پارلمان را به دست آورد.
شکوفایی حزب آلترناتیو برای آلمان تا حد زیادی مدیون پاسخ بسیار سخاوتمندانهی مرکل به بحران پناهندگان بود؛ زمانی که 1/1 میلیون مهاجر در طول تنها یک سال وارد آلمان شدند. آیا دولت جدید قادر به صورت¬بندی سیاست مهاجرتی منسجم و واقعگرایانهای که جذبهی راست افراطی را تضعیف کند، خواهد بود؟ اگر توافق فعلی ائتلاف را در نظر بگیریم، پاسخ منفی است. ظاهراً این ائتلاف سقف تعداد مهاجرانی را که هر ساله میتوانند وارد کشور شوند 220000 هزار تعیین کرده است- عددی که بعید است برای رأیدهندگانی که دربارهی تأثیر مهاجرت تودهای (یا انبوه) نگرانند، اطمینان خاطر ایجاد کند.
این تنها یکی از چندین حوزهای است که موقعیت تضعیفشدهی مرکل او را وادار به تسلیم در برابر سوسیالدموکراتها -حزبی که حالا کنترل وزارتخانههای مهم دارایی، امور خارجه و کار را در اختیار گرفته- کرده است. ویراستار یک روزنامهی مهم، موذیانه این وضعیت را «اولین دولت سیوسیالدموکرات به رهبری یک صدراعظم از حزب دموکرات مسیحی» خوانده بود. دموکراتمسیحیها موفق شدند وزارت دفاع را برای خود نگه دارند که اورزولا گرترود فن در لایِن، در رأس این وزارتخانه جایگزین احتمالی مرکل است.
در نتیجه، درست است که مرکل یک بار دیگر صدراعظم خواهد بود، اما عملکرد فاجعهبار حزب او در انتخابات سپتامبر و شرایط نامتقارن توافق ائتلاف، نارضایتی را در بدنهی دموکراتمسیحیها بالا برده و احتمال دارد این ناخشنودی به محض شروع دورهی جدید صدراعظمی او، خود را نشان دهد. در این حین، بسیار از سوسیالدموکراتها نگرانند که ائتلاف بزرگ در پایان بیش از هر چیز منجر به صدمه به حزب خود آنها شود. همانطور که قبلاً هم زمانی که مرکل بسیاری از محبوبترین ایدههای سوسیالدموکراتها را به کار بست، چنین شد.
و آینده چطور خواهد بود؟
آلمانیهای جوانتر که در سهم بزرگی از زندگیشان مرکل بر سر کار بود، آشکارا چیز متفاوتی میخواهند. در آمارهای اخیر از آلمانیهای بین سنین 12 تا 25 سال، نسبت بزرگ 69درصدی از آنان با این جمله موافق بودهاند «برای سیاستمداران مهم نیست من چه فکر میکنم»- نشانهای از بیگانگی عمیق نسبت به سیستم موجود احزاب سیاسی. شاید این موضوع به این واقعیت که متوسط سن اعضا در احزاب آلمانی 60 سال است، مرتبط باشد.
همانطور که چالش حزب آلترناتیو برای آلمان نشان داد، این کشور هرگز اینقدر شدیداً نیازمند ایدههای سیاسی جدید نبوده است. نظرسنجیها این مفهوم را که بیشتر آلمانیها مخالف تغییر هستند و به سادگی میخواهند با امتداد ائتلاف قبلی کنار بیایند، رد میکنند. یک آمار به تازگی نشان داد که تنها 51درصد رأیدهندگان چهارمین دورهی صدراعظمی مرکل را میپسندند، این آمار شش ماه پیش 70 درصد بود. چهل و شش درصد با دورهی چهارم او مخالف اند. اگر روندهای کنونی ادامه یابد، محتمل است که صدراعظمی مرکل تدریجاً به آه و نالهای طولانی و ممتد از سر دلسردی بدل شود.
یک چیز مشخص است: هر چند ائتلاف بزرگ جدید ادعا میکند که «شروع تازهای» را به رأیدهندگان عرضه میکند، تعداد کمی باور دارند که در جایگاهی باشد که بتواند وعدههایش را محقق کند. محتملترین سناریو به سادگی شروع دور تازهای از سردرگمی و تقلای این ائتلاف است. چنان که یک تحلیلگر اشاره کرده است مشکلات دو حزب بزرگ آلمان تازه شروع شدهاند. این کشور استحقاق بهتر از این را دارد.
منبع: واشنگتن پست
بازگردان به فارسی: مهتاب محبوب
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است.